Ethereum'un uzun süredir beklenen Shapella yükseltmesi için artık oldukça kısa bir süre kaldı. Shapella yükseltmesi, daha önce kararlaştırıldığı üzere 12 Nisan'da yayınlanacak. 

Shapella yükseltmesi, Etherum ağında epoch 194.048'de yayınlanacak. Yükseltmenin ardından Ethereum kullanıcıları, proof-of-stake'e geçiş sırasında deaktif olan stake edilen varlıkları çekebilme özelliğine yeniden sahip olacak. Şimdi hep birlikte, konunun detaylarına göz atalım.

Shapella Nedir?

Ethereum Shapella hard fork'u, bu yıl içerisindeki en önemli gelişmelerden birisidir. Geçtiğimiz eylül ayında proof-of-work algoritmasından proof-of-stake'e geçiş yapan ağ, bazı özellikleri devre dışı bırakmak durumunda kalmıştı. Yükseltmeyle birlikte stake edilen token'ların geri çekilebilme özelliği yeniden kullanılabilir durumda olacak.

Shapella, ismini Shanghai ve Capella isimlerinin birleşimlerinden alır. Shanghai, ağın yürütme katmanını temsil eden bir yükseltmeyken, Capella bölümü de fikir birliği katmanını temsil eder. Tüm bunların birleşimi, kısaca Shapella olarak ifade edilmiştir. 

Yapılan güncelleme ile birlikte 32 milyar dolar değerindeki 18 milyondan fazla Ether'in kilidi 2 yılın ardından açılmış olacak. Bu, mevcut Ether arzının yaklaşık %15'ini meydana getiriyor. 

Shappella yükseltmesi, birkaç EIP'den (Etherum İyileştirme Teklifi) ileri gelir.

Shapella, Shanghai ve Capella arasında ne fark var?

Ethereum Shapella yükseltmesi birçok yerde Shanghai olarak da anılıyor. Bu durumun ortaya çıkmasının çeşitli sebepleri var. 

Shapella'nın isminin Shanghai ve Capella'nın birleşiminden geldiğini belirtmiştik. Shanghai şehri Devcon 2 konfernasına ev sahipliği yaptı ve isim bu sebeple kullanılmaya başlandı. Capella ise kuzey takım yıldızının en parlak yıldızı olarak biliniyor.

Ethereum'un iki katmanı söz konusu. Bunlardan biri yürütme katmanı diğeri de fikr birliği katmanı. İlk katman Merge'den önce Ethereum'un üzerinde çalışmış olduğu ana katmandı. Mutabakat katmanı ise Beacon Chain olarak isimlendirilmişti.

Yükseltme her iki katmanda da yer alacak. Shanghai yükseltmesi yürütme katmanında gerçekleştirilirken, Capella ise fikir birliği katmanında gerçekleştirilecek. Bu nedenle yükseltmenin temel ismi Shapella olarak isimlendirildi. Ancak birçok yerde de Shanghai ismi aktif olarak kullanılmaya devam ediyor. 

EIP-4895 Nedir?

EIP'ler içerisinde en önemli olan hiç şüphesiz EIP-4895'tir. Bu öneri, yeni yükseltmeye birlikte çok kritik bir özelliğe sahip.

Şu anda proof-of-stake algoritmasına sahip olan Ethereum, Merge yükseltmesinden önce proof-of-work konsensüs algoritmasını kullanıyordu.

Merge'ün ardından Beacon Chain proof-of-stake tarafından güvence altına alındı. Bütünlüğü korumak, ağın planlandığı gibi çalışmasına izin vermek ve akıllı sözleşmelerin yürütülmesi için diğer proof-of-stake tabanlı blockchain'ler gibi validator'lara ihtiyaç duymaktaydı.

Tüm bunlardan ötürü Eth 2.0'a katılmak isteyenler Beacon Chain'i güvence altına alma amacıyla 32 Ether'i stake ettiler. Bugüne kadar Beacon Depositor sözleşmesine 18,1 milyon Ether stake edildi. Doğrulayıcılar, ağı güvence altına almaın bir ödülü olarak bu stake'lerden faiz geliri elde ettiiler. 

Proof-of-work'ten proof-of-stake'e geçiş aşaması sebebiyle stake edilen Ether'lerin geri alınma özelliği askıya alındı. Shapella yükseltmesi ile birlikte validatorl'lar, EIP-4895 sayesinde stake ettikleri Ether'lerin kilidini açma fırsatı yakalayacak. 

EIP-4895 haricinde Shapella yükseltmesinin bir parçası olarak EIP-3855 ve EIP-3860 da önemli bir yere sahip. EIP-3855 işlem hızlarının artırılması için getirilirken, EIP-3860 işlem maliyetleri düşürmeyi amaçlıyor. 

Shapella yükseltmesi ile gelecek olan bu iyileştirmeler DeFi ve NFT'lerde ağ kullanılının daha iyi hale gelmesine yardımcı olacaktır. Zira DeFi ve NFT ekosistemleri içinde yüksek gas ücretleri ve işlem hızları çeşitli sorunlara sebebiyet vermiştir. Birçok proje, Ethereum ağında yaşanan bu sıkıntılar sebebiyle Solana ve Polygon gibi ağlara geçiş yapmıştı.

Shapella, Ether fiyatını nasıl etkiler?

Yatırımcılar, Shapella yükseltmesinin Ether üzerinde nasıl bir etki yaratacağını merakla bekliyor. Gerçekleştirilen yükseltmenin ardından varlığın değeri ile ilgili iki teori öne çıkıyor.

Bu teorilerden ilki, yükseltmeyle birlikte ağın üzerinde satış baskısının artması. Oldukça uzun bir süredir kilit altında tutulan Ether'lerin kilidinin açılması, büyük bir satışı körükleyebilir. Bu da Ether için tehlikeli bir düşüş yaşanabileceği manasına geliyor.

Ünlü analist Chris Burniske'nin teorisine göre, Ether'leri geri alabilme fırsatı, yatırımcılar için büyük bir risk olabilir. 

Ethereum topluluğu ise Ether'in değeri konusunda oldukça iyimser. Shapella yükseltmesinin yaklaşması, Ether'in değerinin son sekiz ayın en yüksek seviyesine çıkmasıyla sonuçlanmıştı. Tüm bu veriler ışığında yükseltmenin Ether'in değerine nasıl bir etki yapacağı konusunda bir fikir birliğine varılması zor görünüyor. 

Sonuç

Ethereum Shapella yükseltmesinin, 12 Nisan'ı 13 Nisan'a bağlayan gece TSİ 01:27'de gerçekleşmesi planlanıyor. 

Yükseltmeyle birlikte kullanıcılarü stake ettikleri Ether'leri ana sözleşmeden geri alma fırsatın sahip olacaklar. 

Kripto analistleri, Shapella yükseltmesinin Ether için hem yükseliş hem de düşüş etkileri olabileceğinin altını çiziyor. 

Kaynaklar

Cointelegraph

The Block

Crypto Potato

u.today